Misvattingen onder monteurs over nieuwe certificering koudemiddelen

De koudemiddeltransitie heeft gevolgen voor de certificering van monteurs. Op 29 september aanstaande worden de ACB-vakmanschapscertificaten voor het werken met ammoniak, CO₂ en brandbare koudemiddelen verplicht. In maart 2026 volgt een volledig nieuw certificeringssysteem voor alle koudemiddelen – zowel natuurlijke als synthetische. Een en ander leidt tot misvattingen onder monteurs, stelt Roelof Robbertsen, productontwikkelaar en accountmanager koude-, klimaat en warmtepomptechniek bij praktijkopleider Studium.

Voor het werken met ammoniak, CO₂, propaan en andere brandbare koudemiddelen kunnen monteurs een ACB-vakmanschapscertificaat (Ammoniak, CO₂, Brandbaar) halen. Dat is nu nog vrijwillig, maar wordt op 29 september verplicht als de monteur ermee werkt. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat op die datum ook een nieuwe persoonscertificering voor F-gassen in zou gaan. Dat blijkt echter niet haalbaar; daarom is de introductie daarvan uitgesteld tot 29 maart 2026. Op die datum worden de nieuwe F-gassencertificaten Cat. 1 en de bestaande ACB-certificaten B1 samengevoegd. Dat leidt tot een stelsel met zes certificaten: A1, A2, B, C, D en E (waar ze voor staan, wordt uitgelegd in het kader verderop in dit artikel).

Misvatting 1: ‘wachten tot september’

“Sommige installatiebedrijven zijn opgelucht dat het volledige nieuwe stelsel is uitgesteld tot maart 2026”, zegt Roelof Robbertsen. “De drukke zomermaanden komen eraan, en dan is het een aderlating als je al je personeel op cursus moet sturen. Maar er wordt ook wel gedacht dat ze hun monteurs tot die tijd niet hoeven te laten certificeren voor het werken met natuurlijke koudemiddelen. En dat klopt niet: om te mogen werken met ammoniak, propaan, CO₂ en een heel aantal brandbare F-gassen heb je al vanaf eind september een ACB-certificaat nodig.”

Misvatting 2: ‘Alleen natuurlijke koudemiddelen’

Een andere misvatting die volgens Robbertsen speelt, is de gedachte dat een ACB-certificaat alleen betrekking zou hebben op natuurlijke koudemiddelen. “Met het oog op de F-gassenverordening wordt vaak voor HFO’s, HFO-blends en andere A2L-koudemiddelen met een lage GWP-waarde gekozen. ‘Dat zijn synthetische koudemiddelen, dus ze vallen buiten de ACB’, hoor ik monteurs wel zeggen. Maar ook dat klopt niet. HFO’s zijn – mild – brandbaar en vallen daarmee onder de ‘B’ van ACB. De nieuwe certificeringsplicht geldt vanaf september dus niet alleen voor ammoniak, CO_₂ en koolwaterstoffen, maar ook voor HFO’s zoals R1234yf, en HFK-blends met HFO’s, zoals R454C.”

Certificering 7 jaar geldig

De huidige certificaten voor F-gassen, en de ACB-certificaten die vanaf september verplicht worden, zijn nog geldig tot 12 maart 2029. Vanaf die datum moet iedere monteur die aan het koudemiddelcircuit van een installatie werkt, over een nieuw certificaat (A1, A2, B, enz.) beschikken. Die nieuwe certificaten zijn daarna 7 jaar geldig. Robbertsen: “Een kanttekening daarbij is dat je huidige certificaat in sommige situaties korter geldig zal zijn. Als je vandaag je F-gassencertificaat haalt, is het maar tot 12 maart 2029 geldig, dus minder dan vier jaar. Tegen die tijd zul je je moeten laten hercertificeren volgens de nieuwe normen.” Een kleine pleister op de wond is dat een F-gassen- of ACB-certificaat ‘oude stijl’ bij hercertificering bepaalde vrijstellingen oplevert. Zo hoeft de betreffende monteur in 2029 alleen een theorie-examen te doen.

Studium is een van de opleiders met ervaren docenten die opleidingen voor F-gassencertificaat Cat. 1 en 2, en ACB aanbieden. Ga voor meer informatie naar de website Studium ‘Ervaar de techniek’.