Twintig wetenschappers uit onder andere de VS, Canada en Nederland verzetten zich tegen een initiatief om de standaard PFAS-definitie te veranderen. Ze zijn bezorgd dat er een nieuwe definitie komt waarmee bepaalde stoffen – waaronder sommige koudemiddelen – niet langer als PFAS worden beschouwd.
In de Europese Unie wordt al geruime tijd gesproken over een verbod op PFAS: een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen die nauwelijks afbreekbaar zijn en schadelijk voor mens en milieu kunnen zijn. Hieronder vallen ook bepaalde gefluoreerde koudemiddelen zoals R134a, R410A en HFO’s die in de atmosfeer worden omgezet in TFA, een PFAS die zich ophoopt in de bodem en oppervlaktewater.
Voor discussies over productverboden is de definitie van wat precies als PFAS wordt beschouwd cruciaal. De EU hanteert een definitie van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD), waarvan de kern luidt dat het gaat om “gefluoreerde verbindingen met ten minste één volledig gefluoreerd methyl- of methyleenkoolstofatoom.” Onder die omschrijving vallen behalve sommige pesticiden en farmaceutische producten dus ook bepaalde F-gassen.
Project: nieuwe PFAS-definitie
Niet iedereen is het eens met die benadering. De International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC), die wereldwijd chemische naamgeving standaardiseert, heeft een project aangekondigd om tot een nieuwe definitie te komen. Het doel is volgens de organisatie om “informatie te analyseren, een strikte definitie van PFAS te bieden, en terminologie, classificatie en nomenclatuur te standaardiseren.” Daarmee zouden wetenschappers, regelgevers en de industrie wereldwijd eenduidig over PFAS moeten kunnen communiceren.
Twintig internationale experts, waaronder wetenschappers van Wageningen University & Research, hebben onlangs stevige kritiek op deze stap geuit. In een gezamenlijke verklaring noemen ze de IUPAC-aanpak “zorgwekkend”. Ze vrezen dat een nieuwe definitie, die verder gaat dan alleen de chemische structuur, misbruikt kan worden door partijen met commerciële belangen. Hierdoor zouden bepaalde stoffen – waaronder gefluoreerde koudemiddelen – mogelijk buiten de PFAS-classificatie vallen, wat gevolgen kan hebben voor het debat over productverboden.
‘Economisch en politiek’
Een van de ondertekenaars, hoogleraar Ian Cousins van de Universiteit van Stockholm, noemt het onbegrijpelijk dat de IUPAC – “een organisatie met een goede reputatie” – zich ervan heeft laten overtuigen om op een nieuwe PFAS-definitie aan te sturen. Op de website Chemistry World spreekt hij over een ‘economisch en politiek’ motief: “Het uit de definitie schrappen van bepaalde soorten chemicaliën die in grote hoeveelheden en met veel winst worden geproduceerd.” Cousins verwacht dat het IUPAC-project doorgang zal vinden, en waarschuwt voor verwarring in internationale regelgeving. In de verklaring die hij heeft medeondertekend, wordt gesproken over “onnodige inconsistenties en tegenstrijdigheden in jurisdictie van PFAS-regelgeving”.
Leestip: Europese Commissie houdt vast aan herziening F-gasverordening
